Joga i psychologia
Wykłady z psychologii
Wstęp: Struktura psychologii
Autor wykładów z psychologii
Andriej Safronow, założyciel i prezydent Ukraińskiej Federacji Jogi. Ezoteryk, myśliciel, podróżnik. Autor książki "Joga: historia idei i poglądów".
Rozpoczynając naukę psychologii, powinieneś zauważyć cechy, które odróżniają ją od innych nauk.
Pierwszą cechą jest to, że nie ma jednej "akademickiej" psychologii z jasno określonym kanonem i ugruntowanymi, sprawdzonymi poglądami, podobnie jak nie ma akademickiej fizyki, chemii i innych ścisłych dyscyplin. W rzeczywistości termin "psychologia" łączy w sobie trzy bardzo różne nurty związane z poznawaniem ludzkiej psychiki.
Pierwszą z tych dziedzin jest psychologia eksperymentalna, cofając się w swych wątkach do laboratorium Wundta. Główną ideą tego nurtu jest stworzenie precyzyjnych, obliczalnych, sprawdzalnych doświadczalnie modeli psychiki, która postrzegana jest jako zespół tzw. funkcji psychicznych, takich jak myślenie, pamięć, emocje etc, (patrz wykład 1 po więcej szczegółów). Praktycznie cała psychologia z czasów komuny opierała się, w ten czy inny sposób, na tym podejściu. Czytelnik spotka się z tym podejściem otwierając jakikolwiek podręcznik z tytułem "Psychologia ogólna". Podejście to ma szereg zalet i wad. Jego zaletą jest naukowość oraz możliwość zestawienia danych eksperymentalnych. Główną wadą opisanego podejścia jest fakt, że obliczając każdą z funkcji psychicznych, nie dostarcza ono żadnych informacji o człowieku jako całości, czyli nie pozwala rozwiązać głównego zadania stojącego przed psychologią.
Drugi kierunek w psychologii związany jest historycznie z behawioryzmem, którego główną ideą było badanie nie ludzkiej psychiki, ale ludzkich zachowań. Wniosła ona znaczący wkład nie tylko do nauki, ale także do praktycznej psychologii, dysponując mnóstwem ciekawych technik i zachowań manipulacyjnych i antymanipulacyjnych.
Pierwszą cechą jest to, że nie ma jednej "akademickiej" psychologii z jasno określonym kanonem i ugruntowanymi, sprawdzonymi poglądami, podobnie jak nie ma akademickiej fizyki, chemii i innych ścisłych dyscyplin. W rzeczywistości termin "psychologia" łączy w sobie trzy bardzo różne nurty związane z poznawaniem ludzkiej psychiki.
Pierwszą z tych dziedzin jest psychologia eksperymentalna, cofając się w swych wątkach do laboratorium Wundta. Główną ideą tego nurtu jest stworzenie precyzyjnych, obliczalnych, sprawdzalnych doświadczalnie modeli psychiki, która postrzegana jest jako zespół tzw. funkcji psychicznych, takich jak myślenie, pamięć, emocje etc, (patrz wykład 1 po więcej szczegółów). Praktycznie cała psychologia z czasów komuny opierała się, w ten czy inny sposób, na tym podejściu. Czytelnik spotka się z tym podejściem otwierając jakikolwiek podręcznik z tytułem "Psychologia ogólna". Podejście to ma szereg zalet i wad. Jego zaletą jest naukowość oraz możliwość zestawienia danych eksperymentalnych. Główną wadą opisanego podejścia jest fakt, że obliczając każdą z funkcji psychicznych, nie dostarcza ono żadnych informacji o człowieku jako całości, czyli nie pozwala rozwiązać głównego zadania stojącego przed psychologią.
Drugi kierunek w psychologii związany jest historycznie z behawioryzmem, którego główną ideą było badanie nie ludzkiej psychiki, ale ludzkich zachowań. Wniosła ona znaczący wkład nie tylko do nauki, ale także do praktycznej psychologii, dysponując mnóstwem ciekawych technik i zachowań manipulacyjnych i antymanipulacyjnych.
Trzecim kierunkiem we współczesnej psychologii jest psychoanaliza ze wszystkimi jej rozgałęzieniami, której głównym przedmiotem badań była wewnętrzna struktura psychiki człowieka, jego wewnętrzny świat. W przeciwieństwie do swoich "sąsiadów" psychoanaliza nie rościła sobie prawa do naukowości. Narzędziem do badania człowieka stał się sam człowiek. A badanie nie odgrywa w psychoanalizie pierwszoplanowej roli - znacznie ważniejsze są aspekty psychoterapeutyczne i osobisty rozwój człowieka. Kolejną istotną cechą psychologii jest to, że przedmiot i podmiot badania są jednym i tym samym - oba są ludźmi. Nakłada to pewne ograniczenia na możliwość skonstruowania takiej "naukowej" psychologii, ponieważ, po pierwsze, sama sytuacja eksperymentu zmienia stan podmiotu, a po drugie, eksperymentator nie może być obiektywny w interpretacji jego wyników. Wreszcie trzecią cechą psychologii jest jej wpływ na psychikę i osobowość ludzi, którzy z niej korzystają. Istotnie, ani fizyka, ani matematyka nie zmieniają statusu psychologicznego człowieka w trakcie ich badania, natomiast psychologia wywołuje podobny efekt, zmuszając do refleksji nad własną psychiką, a z drugiej strony stawiając człowieka w pozycji obserwatora w stosunku do wszystkich innych ludzi. To właśnie ta ostatnia okoliczność często prowadzi do wyobcowania psychologów i sprawia, że zwykli ludzie są wobec nich nieufni - nikt nie jest szczęśliwy, gdy czuje się jak królik doświadczalny w procesie komunikacji.
Ten kurs wykładów dotyczy różnych zagadnień i aspektów psychologii, w kontekście ich praktycznego zastosowania.
Ten kurs wykładów dotyczy różnych zagadnień i aspektów psychologii, w kontekście ich praktycznego zastosowania.
Psychodiagnostyka wizualna
Fragment tekstu dotyczącego technik i metod psychodiagnostyki wizualnej. Napisany przez Andrieja Safronowa